16 april 2018

SpiritsNL (Den Haag) – Afgelopen vrijdag was er veel media-aandacht voor een onderzoek uit The Lancet. Belangrijkste conclusie uit dat onderzoek: mensen die gemiddeld meer dan 1,5 glas per dag drinken lopen meer gezondheidsrisico’s dan mensen die gemiddeld 1,5 glas per dag drinken.

Maar de koppen in De Volkskrant en andere media claimden iets anders: ‘Gezond drinken bestaat toch niet: ook dat ene glaasje per dag kunt u beter laten staan’. Klopt dat eigenlijk wel? Volgens STIVA is het antwoord duidelijk: nee!

Onderzoek uit The Lancet
De belangrijkste conclusie van het artikel is dat de drempel voor het laagste risico op vroegtijdig overlijden ligt tot 100 gram alcohol per week (in Nederland komt dit overeen met 10 glazen). De onderzoekers hebben ook berekeningen gedaan naar effecten op levensverwachting. Een 40-jarige man die meer dan 112 gram alcohol per week drinkt zal gemiddeld 1,6 jaar korter leven dan wanneer hij minder dan 112 gram alcohol per week drinkt. En dus niet, zoals in het Volkskrant artikel staat beschreven, ten opzichte van niet drinken. Dat hebben de onderzoekers namelijk niet onderzocht. Voor vrouwen geldt dat wanneer zij meer dan 112 gram alcohol per week drinken zij gemiddeld 1,3 jaar korter leven ten opzichte van vrouwen die minder dan 112 gram alcohol per week drinken. Ook hier is dus geen vergelijking gemaakt met geheelonthouding, zoals het artikel in de Volkskrant wel suggereert.

Wat zegt onderzoek wel over niet-drinken?
In de afbeelding hieronder is te zien dat mensen die nooit hebben gedronken meer kans hebben om vroegtijdig te overlijden (ongeveer 20% meer dan mensen die gemiddeld anderhalf glas per dag drinken) en ook meer kans hebben op hart- en vaatziekten (ruim 30% meer dan matige drinkers, ook mensen die bijvoorbeeld gemiddeld 3 glazen per dag drinken).

Veilige ondergrens?
Er is veel discussie over wat een ‘veilige ondergrens’ zou zijn bij het drinken van alcohol. Deze onderzoekers geven aan dat het in ieder geval bij het drinken tot anderhalf glas gemiddeld per dag het risico op vroegtijdig overlijden het laagst is.

Wetenschappelijke discussie

Elk goed uitgevoerd onderzoek naar de effecten van alcoholconsumptie draagt bij aan een beter beeld. Het is dan wel belangrijk dat deze onderzoeken op een juiste wijze worden geïnterpreteerd, ook door de media. Het is merkwaardig dat de Volkskrant de verkeerde conclusie trekt en dat andere media die conclusie zomaar overnemen.

STIVA is er groot voorstander van dat er een eenduidig beeld ontstaat over alle effecten van alcoholconsumptie, positief en negatief. Binnenkort start het Nationaal Preventie Akkoord, een initiatief van het nieuwe kabinet. Het zou goed zijn om ook daar te kijken hoe de wetenschappelijke discussie op een gebalanceerde manier gevoerd kan worden.

Lees bijvoorbeeld ook de reactie van het Kennisinstituut Bier of in De Standaard (België).

Hoofdthema's